ProZ.com translation contests »
25th translation contest: "Alien first impressions" » English to Albanian » Entry by Anisa IBRO


Source text in English

Translation by Anisa IBRO (#30850)

Imagine dining in a European capital where you do not know the local language. The waiter speaks little English, but by hook or by crook you manage to order something on the menu that you recognise, eat and pay for. Now picture instead that, after a hike goes wrong, you emerge, starving, in an Amazonian village. The people there have no idea what to make of you. You mime chewing sounds, which they mistake for your primitive tongue. When you raise your hands to signify surrender, they think you are launching an attack.

Communicating without a shared context is hard. For example, radioactive sites must be left undisturbed for tens of thousands of years; yet, given that the English of just 1,000 years ago is now unintelligible to most of its modern speakers, agencies have struggled to create warnings to accompany nuclear waste. Committees responsible for doing so have come up with everything from towering concrete spikes, to Edvard Munch’s “The Scream”, to plants genetically modified to turn an alarming blue. None is guaranteed to be future-proof.

Some of the same people who worked on these waste-site messages have also been part of an even bigger challenge: communicating with extraterrestrial life. This is the subject of “Extraterrestrial Languages”, a new book by Daniel Oberhaus, a journalist at Wired.

Nothing is known about how extraterrestrials might take in information. A pair of plaques sent in the early 1970s with Pioneer 10 and 11, two spacecraft, show nude human beings and a rough map to find Earth—rudimentary stuff, but even that assumes aliens can see. Since such craft have no more than an infinitesimal chance of being found, radio broadcasts from Earth, travelling at the speed of light, are more likely to make contact. But just as a terrestrial radio must be tuned to the right frequency, so must the interstellar kind. How would aliens happen upon the correct one? The Pioneer plaque gives a hint in the form of a basic diagram of a hydrogen atom, the magnetic polarity of which flips at regular intervals, with a frequency of 1,420MHz. Since hydrogen is the most abundant element in the universe, the hope is that this sketch might act as a sort of telephone number.
Imagjinoni sikur te jeni duke darkuar ne nje nga Kryeqytete Europiane ku ju nuk e njihni gjuhen vendase. Kamarieri flet shume pak Anglisht, por me fjale apo me cfare te mundni, ju arrini te porosisni dicka te cilen e njihni ne menu , e konsumoni dhe e paguani. Tani imagjinoni sikur, pasi dicka shkon keq gjate nje ngjitje ne mal, ju gjendeni i uritur, ne nje fshat te Amazones. Njerezit aty nuk ja kane iden se cfare te bejn me ju. Ju flisni me mimika, duke nxjere psheretima, te cilat ata i ngaterrojne si gjuhen tuaj primitive. Kur ju ngrihni duart per te treguar se dorezoheni , ata mendojn se ju jeni duke nisur nje sulm.

Komunikimi pa nje konteks te perbashket eshte i veshtire. Per shembull, fushat radioaktive duhet te lihen te pa shqetesuara per dhjetra mijera vite; megjithate duke qene se Anglishtja e 1000 viteve me pare , eshte tashme e pakuptueshme per folesit e gjuhes moderne , agjensit jane munduar per te krijuar paralajmerime te cilat do te shoqerojne Mbetjet Nukleare. Komitetet pergjegjese kane krijuar gjithcka duke filluar nga majat e larta të betonit, te "The Scream" i Edvard Munch, te bimët e modifikuara gjenetikisht për të kthyer një sinjal alarmant. Asnjë nuk është i garantuar të jetë i mbrojtur nga e ardhmja.

Disa prej te njejtit persona te cilet punuan ne keto vende mbeturinash mesazhesh kene qene gjithashtu pjese e aventurave edhe me te medhaja sic eshte komunikimi me jeten jashte tokesore. Kjo eshte tema e "Gjuheve Jashtokesore" , librit te ri te Daniel Oberhaus, nje gazetari te Wired.

Asgje nuk dihet se si jashtokesoret mund ta marrin informacionin. Nje sere pllakash te derguara ne fillim te viteve 1970 me Pioner 10 dhe 11 , 2 anije Kozmike, tregojnë qenie njerëzore nudo dhe një hartë të përafërt për të gjetur Tokën - gjëra rudimentare, por edhe kjo supozon se jashttokesoret mund të shohin. Meqenëse zanate të tilla nuk kanë më shumë se një shans pafundësisht të vogël për tu gjetur, transmetimet e radios nga Toka, duke udhëtuar me shpejtësinë e dritës, ka më shumë të ngjarë të krijojnë kontakte. Por ashtu si një radio tokësore duhet të akordohet në frekuencën e duhur, ashtu duhet të jetë edhe lloji ndëryjor. Si do të ndodhin alienët me atë të saktën? Pllaka Pioneer jep një aluzion në formën e një diagrami bazë të një atomi hidrogjeni, polaritetit magnetik i të cilit rrëshqet në intervale të rregullta, me një frekuencë prej 1,420MHz. Meqenëse hidrogjeni është elementi më i bollshëm në univers, shpresa është që kjo skicë të mund të veprojë si një lloj numri telefonik.


Discuss this entry